Η έξοδος στις αγορές περνά από τα «κόκκινα» δάνεια των τραπεζών

H έξοδος στις αγορές δεν αποτελεί μέλημα μόνον της χώρας, αλλά ασφαλώς αποτελεί το πρώτο μέλημα και των πιστωτικών ιδρυμάτων για λόγους γοήτρου, αλλά κυρίως για λόγους ουσίας. Το θέμα είναι να γίνει η αρχή. Και μολονότι κάποιες τράπεζες έχουν μεγαλύτερη ανάγκη το εγχείρημα από κάποιες άλλες, εντούτοις ίσως να είναι το πλέον δόκιμο να δοκιμάσουν πρώτα τα πιστωτικά ιδρύματα με τις λιγότερες ανάγκες, ανοίγοντας τον δρόμο. Πώς; Αυτό παραμένει ένα ερώτημα, αφού οι τράπεζες του ευρωπαϊκού Νότου και πάντως οι ελληνικές έχουν κουράσει με τα αφηγήματά τους τους διεθνείς επενδυτές.
Ας σημειωθεί πως οι ελληνικές τράπεζες παραμένουν πολύ υψηλά στην ατζέντα των θεσμών. Στις 16 Ιανουαρίου τη χώρα θα επισκεφθεί ο αρμόδιος επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί. Και μολονότι η ατζέντα του κ. Μοσκοβισί θα είναι πολιτική (θα αποτελέσει πιθανότατα τον κεντρικό ομιλητή σε εκδήλωση στο ελληνογαλλικό επιμελητήριο), ο ίδιος θα συναντηθεί και με τους τραπεζίτες, συζητώντας μαζί τους τις διαθέσιμες λύσεις για τα προβλήματα του πιστωτικού συστήματος της χώρας.
Το πρακτορείο Βloomberg υπογραμμίζει πως ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια για την ανάπτυξη στην Ελλάδα είναι η ικανότητα των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν την πραγματική οικονομία. Η κυβέρνηση επεξεργάζεται μοντέλο που προσομοιάζει στο ιταλικό, για να βοηθήσει τις τράπεζες με τα «κόκκινα» δάνεια, τα οποία στα τέλη Ιουνίου ήταν 88,6 δισ. ευρώ. Όπως αναφέρει το Bloomberg, «σύμφωνα με πρόσωπο που γνωρίζει την κατάσταση, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος αναμένεται να ζητήσει αυτόν τον μήνα την έγκριση από τις αρμόδιες Αρχές της Ε.Ε. για το σχέδιο».

Το Bloomberg σημειώνει επίσης πως και η Τράπεζα της Ελλάδος έχει εκπονήσει δικό της σχέδιο, που πρέπει να εγκρίνει η κυβέρνηση και το οποίο θα μπορούσε να «τρέξει» παράλληλα με εκείνο του υπουργείου Οικονομικών, αλλά οι τραπεζικές μετοχές κινούνται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, πράγμα που σημαίνει ότι οι επενδυτές θεωρούν ότι οι τράπεζες θα χρειαστεί να κάνουν νέα αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Οι κεφαλαιοποιήσεις των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων τείνουν σε ορισμένες περιπτώσεις να θεωρηθούν δραματικές, στοιχείο που δυσκολεύει και τα εγχειρήματά τους.
Ποια, όμως, είναι η ουσία του πράγματος: Τα «κόκκινα» δάνεια δεν μπορούν να παραμένουν στα χαρτοφυλάκια των ελληνικών τραπεζών σε αυτές τις ποσότητες, γιατί όσο και φιλόδοξοι να είναι οι στόχοι για μείωσή τους, κάποια στιγμή οι στόχοι αυτοί με δυσκολία θα εξυπηρετηθούν. Επομένως η ολιστική προσέγγιση του θέματος αποτελεί ίσως τη μοναδική λογική λύση.
Η κυβέρνηση επιχειρεί να δώσει στις τράπεζες, μέσα από τη διαπραγμάτευσή της με τους θεσμούς, τη δυνατότητα χρήσης του ιταλικού μοντέλου, το οποίο ούτως ή άλλως έχει εγκριθεί και εφαρμοστεί ήδη σε περισσότερες από μία χώρες στην Ευρωζώνη (εκτός της Ιταλίας έχει τύχει εφαρμογής σε Ισπανία και Πορτογαλία). Το μοντέλο αυτό προβλέπει τη δημιουργία Εταιρείας Ειδικού Σκοπού (APS) και την παροχή εγγυήσεων του ελληνικού Δημοσίου για την έκδοση ομολόγων έναντι «απορρόφησης» προβληματικών δανείων 15-20 δισ. ευρώ.
Οι υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εξετάζουν το μοντέλο αυτό, όπως επίσης και το μοντέλο της Τράπεζας της Ελλάδος, ενώ εκτιμάται πως δεκτές θα γίνουν και επιμέρους λύσεις, εάν οι τράπεζες διαθέτουν τέτοιες.
Πάντως, παρά το γεγονός πως οι θεσμοί θα τρέξουν το συγκεκριμένο project και είναι πιθανόν να έχουμε εξελίξεις ακόμη και με την επάνοδό τους στην Αθήνα μέσα στον Ιανουάριο, η δημιουργία και η λειτουργία οποιουδήποτε από τα παραπάνω μοντέλα θα απαιτήσει ικανό χρονικό διάστημα, που οι ειδικοί το προσδιορίζουν σε έξι μήνες. Σε κάθε περίπτωση, η παρουσία των θεσμών προσδιορίζεται για μετά την επίσκεψη του κ. Μοσκοβισί στη χώρα μας, δηλαδή για το τρίτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, ας σημειωθεί πως οι τράπεζες θα προχωρήσουν με δικές τους λύσεις αμεσότερα. Ήδη επεξεργάζονται μοντέλα, βάσει των οποίων θα εκχωρήσουν διαχείριση «κόκκινων» δανείων ή θα πουλήσουν δάνεια σε συνδυασμό με ταυτόχρονη αναζήτηση συμμετοχής από το ίδιο fund στο μετοχικό κεφάλαιο της τράπεζας ή σε άλλου τύπου έκδοση της τράπεζας.

Πάντως, το να ξεκαθαρίσει το τοπίο στις τράπεζες κρίνεται ως προτεραιότητα για την έξοδο της χώρας στις αγορές.